İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Bursluluk Sınavı (İOKBS) Nedir ve Nasıl Hazırlık Yapılmalıdır?

İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Bursluluk Sınavı (İOKBS), Türkiye'de Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yıllık olarak düzenlenen bir sınav türüdür. Bu sınavı başarıyla tamamlayan öğrenciler, eğitimlerine finansal destek sağlamak amacıyla burs kazanma fırsatı elde ederler. Daha önce "Devlet Parasız Yatılılık ve Bursluluk Sınavı" olarak adlandırılan İOKBS, ihtiyaç sahibi öğrencilere devlet tarafından maddi yardım sağlanabilmesi için uygulanmaktadır.

İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Bursluluk Sınavı (İOKBS) için başvuru süreci, Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB) resmi internet sitesi veya e-Okul platformu üzerinden gerçekleştirilir. Sınav başvuruları, bursluluk sınavı için hazırlanan rehberde belirtilen tarih aralığında yapılmaktadır. Bu süreçte öğrenciler, öğrenim gördükleri okullara belirlenen tarihler içerisinde istenilen belgelerle birlikte başvurularını tamamlarlar.

İlgili kılavuzda ayrıntılı bir şekilde açıklanan yönergeler doğrultusunda, resmi ve özel ortaokullar, imam hatip ortaokulları ve özel eğitim ortaokullarının 5., 6., 7. ve 8. sınıfları ile ortaöğretim kurumlarının hazırlık sınıfı, 9., 10. ve 11. sınıflarında eğitim gören öğrenciler için bursluluk sınavı düzenlenir. Bu sınavın usul ve esasları da İOKBS için hazırlanan kılavuzda ayrıntılı bir şekilde yer almaktadır

İOKBS Sınavına Kimler Başvurabilir?

a. Türkiye Cumhuriyeti ya da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı olma şartını taşımak,

b. İlgili mevzuatta belirtilen kayıt ve kabul şartlarını sağlama,

c. Ortaokullar, imam hatip ortaokulları veya özel eğitim ortaokullarının 5., 6., 7. ve 8. sınıflarında veya ortaöğretim kurumlarının hazırlık sınıfı ile 9., 10. ve 11. sınıflarında öğrenci olma şartını yerine getirme,

d. İlköğretim ve ortaöğretim okullarında, sınavın yapıldığı ders yılında okul değiştirme yaptırımı/cezası almamış olma koşulunu sağlama,

e. Ailenin önceki mali yıla ait yıllık gelir toplamından, fert başına düşen net miktarın, içinde bulunulan mali yılın Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nda belirtilen Milli Eğitim Bakanlığı okul pansiyon ücretinin en fazla 4 katını geçmemesi gerekmektedir. Bu şart, ailelerin maddi durumlarını değerlendirmek amacıyla belirlenir ve her yıl Milli Eğitim Bakanlığı tarafından rehber kılavuzda belirtilir.

Örneğin, 2023 İOKBS sınavı için ailenin 2022 yılına ait yıllık gelir toplamından fert başına düşen miktarın, 2023 Mali Yılı için tespit edilen 46.000 TL'yi aşmaması gerekmektedir. Ayrıca, ailenin 2022 yılında elde ettiği tüm gelirler bu hesaplama için esas alınacaktır. Bu kriter, öğrencilerin maddi imkanlarının belirlenmesi ve eşit bir değerlendirme sağlamak amacıyla kullanılır.

Kanunlarla Özel Hak Tanınan Öğrenciler dışında, ailenin fert başına düşen geliri bu miktarı aşan öğrencilerin İOKBS başvuruları, kontenjan durumuna bakılmaksızın kabul edilmeyecektir.

İOKBS Başvurusu Nasıl Yapılır?

• Sınav başvuruları, ve sınavın gerçekleştirileceği tarihler MEB tarafından belirlenir. Başvurular başladığında ise okul müdürlükleri tarafından duyuru  yapılır.
• Başvuru işlemleri , http://www.meb.gov.tr veya https://e-okul.meb.gov.tr internet adreslerinden gerçekleştirilebilir.
• Eğer öğrenci velisi, çocuğunun gerekli başvuru şartlarını taşıyorsa, sınav başvurusunu yapmak için öğrencinin eğitim aldığı okul müdürlüğüne başvurabilir.
•  Öğrenci velisi, "EK-1 Öğrenci Ailesinin Maddi Durumunu Gösteren Beyanname" ve eklerini doldurarak, okul müdürlüğüne sunacak ve başvurunun gerçekleştirilmesini sağlayacaktır. Başvuru işlemi sırasında, öğrenciye ait bilgilerin (ad, soyad, anne adı, baba adı, cinsiyet, doğum yeri, doğum tarihi, özel eğitim ihtiyacı/engellilik durumu, alan/dal, sınıf) elektronik ortamdan doğrulukları kontrol edilmeli ve gerekirse düzeltilmelidir.
• Sınav başvurusu, elektronik ortamda okul müdürlüğü tarafından yapılacaktır. Başvurunun gerçekleştirildiğine dair okul müdürlüğü tarafından onaylanmış ve veli tarafından imzalanmış olan başvuru belgesi, sınav sonuna kadar saklanmalıdır.
• Başvuru onaylandıktan sonra, elektronik ortamda yapılan değişiklikler başvuru bilgilerini etkilemeyecektir. Bu sebeple, onay işlemi öncesinde bilgilerin doğruluğu veli ve okul yönetimi tarafından dikkatlice gözden geçirilmelidir. Bu aşamadan sonra yapılan başvurular ve talepler kesinlikle değerlendirmeye alınmayacaktır.

İOKBS Sınavı Başvuusu Hangi Durumlarda Geçersiz Sayılır?

Öğrencinin başvurusu, elektronik ortamda yapılmış olsa dahi, hatalar veya eksiklikler içeriyorsa,

Elektronik başvuru, okul müdürlüğü tarafından onaylanmamışsa,

Elektronik başvuru sonrasında okul idaresine sunulan başvuru belgeleri eksik veya hatalıysa,

Öğrenci yurtdışında eğitim alıyorsa ancak e-okul sistemi üzerinde kaydı bulunmuyor ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından denklik belgesi düzenlenmemişse,

Yukarıdaki durumlar, öğrencinin başvurusunun geçersiz sayılacağı durumlar arasındadır.

İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Bursluluk Sınavı (İOKBS) Kontenjanları

Her yıl, İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Bursluluk Sınavı için Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen ve kılavuzda detaylı bir şekilde açıklanan kontenjan dağılımı yayınlanmaktadır. Bu kontenjanlar, farklı kategorilere ayrılarak dağıtılmaktadır:

Toplam Kontenjanın %10'u "Kanunlarla Özel Hak Tanınan Öğrenciler" kategorisine ayrılmıştır.

%5'i, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi okullarda kadrolu veya sözleşmeli olarak çalışmış, emekli olmuş veya vefat etmiş öğretmenlerin çocuklarına tahsis edilir.

%5'i, öğrencinin ailesinin ikamet ettiği bölgede ortaokul, özel eğitim ortaokulu veya imam hatip ortaokulu bulunmayan öğrencilere ayrılır.

Geriye kalan Genel Kontenjan %80'i, yukarıdaki 3 kategori dışında kalan öğrencilere yönelik olarak ayrılır..

Her öğrenci grubu için ayrılan bu kontenjanlar, bursluluk sınavına giren öğrencilerin performanslarına göre doldurulur. Sınav sonuçlarına göre, her bir kategori içerisindeki öğrencilerin başarıları değerlendirilir ve kontenjanlara yerleştirme yapılır. Yani, öğrenciler sınav sonuçlarına ve kategorilerine göre belli kontenjanlara dahil edilir. Bu sayede, bursluluk hakkı kazanmış öğrenciler, ihtiyaçlarına en uygun şekilde desteklenir.

Kimler Kanunlarla Özel Hak Tanınan Öğrenciler Kategorisindedir?

Sosyal Hizmetler Kanunu (2828/24/5/1983): Bu kanun kapsamında dezavantajlı veya koruma altında bulunan çocuklar, özel haklara sahip olabilirler.

Çocuk Koruma Kanunu (5395/3/7/2005): Çocukların korunması ve bakımı için alınan önlemleri düzenleyen bu kanun, koruma altındaki çocukları içeren özel haklar sağlayabilir.

Terörle Mücadele Kanunu (3713/12/4/1991): Terörle mücadele kapsamında mağduriyet yaşamış ailelerin çocukları, özel haklara sahip olabilirler.

Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanunlar: 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ve bu kanunlarla aylık bağlanmasını gerektiren diğer kanunlar kapsamında aylık alan öğrenci çocukları, özel haklara sahip olabilirler.

Yurt Dışında Görevli Personele Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun (2453/23/4/1981): Yurt dışında görevli personele aylık bağlanması düzenleyen bu kanun, bu personele ait çocuklara özel haklar tanıyabilir.

Bazı Kamu Görevlilerine Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun (2566/18/12/1981): Belirli kamu görevlilerine aylık bağlanmasını düzenleyen bu kanun, bu görevlilerin çocuklarına özel haklar sağlayabilir.

Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu (5434/8/6/1949): Harp veya vazife malulü sayılanların çocukları, bu kanunun belirli maddelerine dayalı olarak özel haklara sahip olabilirler.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (5510/31/5/2006): Harp veya vazife malulü sayılanların çocukları, bu kanunun belirli maddesine dayalı olarak özel haklara sahip olabilirler.

Bu kanunlar çerçevesinde özel haklara sahip olan öğrenciler, "Kanunlarla Özel Hak Tanınan Öğrenciler" kategorisine dahil edilirler.

İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Bursluluk Sınavı Kapsamı:

İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Bursluluk Sınavı (İOKBS), Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından belirlenen kazanımlar çerçevesinde düzenlenir. Sınav, öğrencilerin farklı sınıf seviyelerine göre aşağıdaki derslerden sorular içermektedir:

5, 6 ve 7. sınıflar için: Türkçe, matematik, fen bilimleri ve sosyal bilgiler (toplam 25 soru)

sınıf ve hazırlık sınıfları için: Türkçe, matematik, fen bilimleri, sosyal bilgiler, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (toplam 25 soru)

9, 10 ve 11. sınıflar için: Türk dili ve edebiyatı, matematik, fen bilimleri (fizik, kimya ve biyoloji), sosyal bilimler (tarih, coğrafya ile din kültürü ve ahlak bilgisi) (toplam 25 soru)

Her sınavda toplamda 100 soru sorulmaktadır.

Uygulama Detayları:

Öğrencilerin sınav yerleri, salonları, sıra numaraları ve sınav tedbir hizmetleri gibi bilgiler, sınav tarihinden en az 7 gün önce Milli Eğitim Bakanlığı'nın internet sitesinde yayımlanır. İOKBS başvuruları için öğrencilerden herhangi bir ücret talep edilmez. Sınav, Türkiye saatiyle 10.00'da merkezi sistemle aynı anda başlatılıp tek oturum halinde gerçekleşir. Toplam 100 soru sorulur ve öğrencilere 120 dakika süre verilir. Sınava girecek öğrencilerin sınav yapılacak binada 09.30'da hazır bulunmaları gerekmektedir.

Sonuç Hesaplama:

İOKBS sonuçları hesaplanırken, her bir test için yanlış cevap sayısının üçte biri, doğru cevap sayısından çıkarılarak geçerli cevaplara karşılık gelen ham puanlar elde edilir. İOKBS'de üç yanlış bir doğruyu etkiler. Sonuçların hesaplanmasında, derslerin ağırlık katsayılarına göre puanlar hesaplanır. Tüm derslerin ağırlık katsayıları üç olarak kabul edilir.

Bursluluk sınavı öncesinde, belirli kontenjanlar tahsis edilir. Bu kontenjanlar, farklı öğrenci gruplarına yönelik ayrı ayrı belirlenir. Her bir öğrenci grubu, belirli kriterlere dayalı olarak sınıflandırılır. Bu kriterler, öğrencilerin durumlarına ve ihtiyaçlarına göre şekillenir.

Bursluluk sınavının taban puanları, bu kontenjan türlerine göre değişebilir ve sınavın her yıl farklı zorluk seviyelerinde geçmesine bağlı olarak artış veya azalış gösterebilir. Ancak, bursluluk sınavının taban puanları resmi olarak Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanmamaktadır. Bu nedenle her sene değişebilir ve öğrencilerin performansına göre belirlenir.

İOKBS sınavına nasıl hazırlanılır?

(İOKBS) sınavına hazırlık yaparken dikkate almanız gereken bazı önemli noktalar ve çıkmış soruları çözmenin avantajları aşağıda sıralanmıştır:

Müfredat Bilgisi: Öncelikle sınavın kapsamına giren derslerin müfredatını iyi anlayarak hangi konulara odaklanmanız gerektiğini belirleyin.

Düzenli Çalışma: Düzenli ve planlı bir şekilde çalışarak her gün belli bir süre sınav konularına ayırın.

Not Almak: Ders çalışırken önemli noktaları not alarak öğrendiklerinizi pekiştirin.

Kaynaklar: Sınav kitapları, öğrenci çalışma kitapları, ders notları gibi kaynakları kullanarak konuları anlamaya çalışın.

Soru Bankaları: İnternet üzerinde veya kitaplarda bulunan soru bankalarını kullanarak farklı tarz ve zorlukta soruları çözerek pratik yapın.

Deneme Sınavları: Belirli aralıklarla deneme sınavları çözerek sınav süresini ve sınav koşullarını deneyimleyin.

Çıkmış Soruları Çözmenin Avantajları:

Sınav Formatını Anlama: Çıkmış soruları çözerek sınavın hangi tür soruları içerdiğini, hangi konulardan ne kadar soru geldiğini ve soruların zorluk derecesini anlayabilirsiniz.

Yönelim Sağlama: Çıkmış sorular, sınav hazırlığınızı yönlendirmeniz için size fikir verir. Hangi konularda eksik olduğunuzu veya daha fazla çalışmanız gereken alanları belirleyebilirsiniz.

Hız ve Zaman Yönetimi: Soruları çözerken hızınızı artırabilir ve zamanı daha iyi yönetebilirsiniz.

Sınav Stresini Azaltma: Gerçek sınavda karşılaşacağınız tarzda soruları çözmek, sınav anında daha rahat ve kendinizi daha güvende hissetmenizi sağlayabilir.

Tekrar ve Pekiştirme: Çıkmış soruları çözmek, öğrendiğiniz bilgileri tekrar etme ve pekiştirme şansı sunar.

Strateji Geliştirme: Çözdüğünüz soruları analiz ederek doğru cevaplama stratejileri geliştirebilirsiniz.

Unutmayın ki sınav hazırlığı düzenli ve planlı bir çalışma gerektirir. Çıkmış soruları çözerek sınavın formatını anlamak ve eksikliklerinizi belirlemek önemli bir adımdır, ancak bunun yanı sıra konuları anlama, not alma, deneme sınavları çözme gibi diğer çalışma yöntemlerini de kullanmanız başarınızı artırabilir.

5 Sınıf  Bursluluk Sınavı İOKBS Çıkmış Sorulara Ulaşmak İçin Tıklayınız

6. Sınıf Bursluluk Sınavı İOKBS Çıkmış Sorulara Ulaşmak İçin Tıklayınız

7. Sınıf Bursluluk Sınavı İOKBS Çıkmış Sorulara Ulaşmak İçin Tıklayınız

8. Sınıf Bursluluk Sınavı İOKBS Çıkmış Sorulara Ulaşmak İçin Tıklayınız

9.10.11.. Sınıf Bursluluk Sınavı İOKBS Çıkmış Sorulara Ulaşmak İçin Tıklayınız